[Truyện ngắn Chợ Lạc Xoong] TẬP 1: Xách giỏ ra chợ, cổ thấy mình cũ lại

Bữa đó, cổ nhận một đơn hàng mua trên mạng. Mấy món bánh trà thôi, nhưng người ta gửi kèm theo một cái giỏ đệm. Giỏ đan bằng tay, sợi cói khô khô, nhìn vô là thấy mùi nắng, mùi gió, mùi của mấy mùa nước nổi hồi xưa.

Hồi nhỏ ở Đồng Tháp, mấy thứ như cái giỏ đi chợ từng quen lắm. Quen tới mức không ai nghĩ mai mốt nó sẽ biến mất. Từ hồi bịch nilông nhiều ra, chợ cũng đổi khác. Người ta đi chợ lẹ hơn, mua bán xong là về, tay xách mấy cái bịch kêu sột soạt, không còn nghe tiếng cói cọ nhẹ vô nhau như hồi trước.

Bữa đó, cổ đem cái giỏ đệm ra chợ Cao Lãnh. Chợ vẫn đông, cá mắm vẫn tươi, rau đồng vẫn xanh. Nhưng cái giỏ thì làm người ta dừng lại. Mấy chị bán hàng nhìn thấy, kêu cổ lại, không phải để mời mua, chỉ để nói một câu cho đỡ nhớ: “Cái giỏ này giống hệt cái giỏ hồi ngoại tui đi chợ xã.” Cổ cũng nhớ.

Ngoại cổ ở miệt ruộng, gần bờ kênh. Ngoại có cái giỏ cói nhỏ, đựng trầu cau. Giỏ đan kỹ lắm, sợi cói không đều mà chắc. Miệng giỏ có sợi dây buộc lại, ngoại nói để khỏi rớt đồ lúc lội mương.

Ngoại hay mặc áo bà ba màu sậm, quần đen, đi dép nhựa mòn gót. Mỗi lần ra chợ huyện, ngoại xách cái giỏ trầu theo. Không phải đứa cháu nào cũng được xách giỏ. Ngoại lựa kỹ lắm, đứa nào được ngoại thương, mới cho cầm.

Cổ từng được ngoại cho xách. Cầm cái giỏ trên tay, đi sau lưng ngoại giữa con đường đất, hai bên là ruộng lúa, thấy mình lớn lên chút xíu. Cảm giác đó, tới giờ vẫn còn nằm yên trong ký ức, lâu lâu trở mình dậy.

Hồi đó, trong nhà còn treo mấy cái giỏ đi chợ của má. Treo trên vách lá, chung với cái nón lá và cây đèn dầu. Giỏ đủ cỡ, lớn nhỏ gì cũng có. Má nói, mua cá nhiều thì xách giỏ lớn, mua mớ rau thì xách giỏ nhỏ, đỡ hao.

Sáng ngủ dậy, thấy trên vách thiếu cái giỏ, là biết má đi chợ sớm. Mấy đứa nhỏ ra ngồi ngoài hè, ngó con đường đất đỏ, đợi má về. Đợi để được xách giỏ vô nhà, rồi ngồi giở từng món ra coi.

Trong giỏ là gạo, mắm, muối, rau đồng, cá linh, bông điên điển. Nhưng tụi nhỏ đâu có chờ mấy thứ đó. Tụi nhỏ chờ bánh. Bánh cam, bánh vòng, bánh da lợn gói lá chuối. Có bữa là xôi bắp, có bữa là bánh bò, thơm mùi nước dừa.

Mấy bữa giáp tết, giỏ còn có thêm xấp vải mới, còn cứng hồ. Có khi là đôi dép nhựa, cái kẹp tóc, cái vòng mã não rẻ tiền. Thỉnh thoảng, má mua thêm cuốn truyện cũ, nói là thấy người ta bán rẻ ở chợ.
Giở giỏ ra, cổ hay nghĩ tới cảnh má đứng giữa chợ Đồng Tháp, lựa từng món, trả giá từng đồng. Má mua gì cũng lựa tới lựa lui.. Nhưng trong cái giỏ lúc nào cũng có dư ra một chút cho con. Thành ra, cái giỏ nhỏ mà chứa nhiều thương.

Cái giỏ đi chợ làm cho đứa nhỏ thèm được đi chợ theo. Xách giỏ trên tay, thấy mình có trách nhiệm hơn, thấy mình được tin. Không phải vì mua được nhiều, mà vì được cho quyền chọn.

Má dạy đi chợ cũng là dạy cách sống. Có thứ đáng thì mua, không đáng thì thôi. Đừng ham rẻ, cũng đừng tiếc quá. Sống sao cho vừa lòng mình, mà người khác cũng không buồn.

Giờ mấy cái chợ ở Đồng Tháp vẫn còn nhưng cái giỏ đệm thì hiếm. Bữa đó về nhà, soạn đồ ra, cổ mới thấy nếu không có cái giỏ này, chắc mình đã xài tới cả chục cái bịch nilông.

Cổ ngồi im một lúc. Nghĩ tới cái tủ đầy túi xách trong nhà. Đủ thứ đẹp đẽ, đủ thứ mới. Mà tới lúc đi chợ, thứ cần nhất lại là thứ đã cũ, vì mình đã quen sống mà quên mất một vài thứ rất cũ.

Chút kể lể từ Ban Quản Lý Chợ Lạc Xoong

#TruyennganSGCLX #NamBoChoLacXoong