[Truyện ngắn Chợ Lạc Xoong] TẬP 3: Sài Gòn Dạy Mình Ráng, Miền Tây Dạy Mình Buông

Hồi còn trên Sài Gòn, tui quen sống kiểu lúc nào cũng ráng. Ráng dậy sớm, ráng chen xe, ráng làm cho xong việc người ta giao, ráng kiếm thêm chút nữa để phòng khi đau bệnh, phòng khi thiếu trước hụt sau. Cái chữ ráng nó theo tui riết, dính như mồ hôi lưng áo. Không ráng thì thấy mình có lỗi với đời.

Mấy chục năm vậy. Tới lúc tóc bạc, lưng còng, tui dắt cái thân già về lại quê. Nhà cũ còn đó, chỉ xập xệ hơn xưa. Con sông sau hè vẫn chảy, nước đục lờ lờ, bữa lớn bữa ròng. Bữa đầu về, tối nằm nghe ếch kêu mà không ngủ được. Tai quen tiếng xe, quen người qua lại, giờ vắng quá, trống trải quá.

Ở Sài Gòn, ban đêm còn thấy mình có việc để lo. Về quê, ban đêm chỉ còn mình với mấy ý nghĩ cũ, trồi lên như bùn non.

Mấy ngày đầu, tui vẫn giữ thói quen ráng. Ráng dậy sớm cho giống hồi còn đi làm. Ráng kiếm chuyện làm cho đỡ thấy mình dư thừa. Thấy hàng xóm ngồi trước hiên uống nước, tui đi ngang còn thấy ngại, sợ người ta nói mình rảnh rang, vô dụng.

Bà Tư hàng xóm thấy vậy mới cười, buông một câu nhẹ hều:

“Về đây rồi, ráng chi dữ vậy chú.”

Câu nói nghe qua tưởng chơi, mà tối đó tui nằm nghĩ hoài. Ờ ha, ráng chi nữa. Cả đời ráng đủ rồi. Từ bữa đó, tui tập buông chút một. Buông cái đồng hồ báo thức. Buông chuyện phải làm cho ra trò. Sáng dậy trễ cũng không sao. Uống miếng nước trà, ngồi nhìn nắng bò vô hiên, thấy lòng mình chậm lại.

Buông không phải là bỏ. Buông là không còn nắm chặt mấy chuyện đã qua. Chuyện hồi đó làm ăn trúng hay thất, chuyện hơn thua, chuyện người ta nể hay không nể, giờ nghĩ lại cũng như nước sông, trôi rồi, níu không được.

Chiều, tui hay ra bờ sông ngồi. Gió thổi mát rượi. Mấy đứa nhỏ trong xóm tắm sông, cười hổng biết mệt. Tui ngồi coi, tự nhiên thấy lòng mình dịu xuống. Ở Sài Gòn, hiếm khi nào tui ngồi yên mà không thấy sốt ruột. Ở đây, ngồi không cũng thấy đủ.

Có bữa nhớ Sài Gòn. Nhớ mấy quán cũ, nhớ mấy người quen giờ chắc cũng tản mác mỗi nơi. Nhưng cái nhớ đó không còn làm mình nhói. Nó nằm yên một chỗ, như vết sẹo lành da.

Tui hiểu ra, Sài Gòn dạy mình ráng để đứng vững giữa dòng đời đông đúc. Còn miền Tây dạy mình buông để sống nhẹ cho mấy năm cuối. Hai chỗ, mỗi chỗ dạy một bài, không chỗ nào sai.

Tối đó, tui tắt đèn sớm, nằm nghe gió lùa qua hàng dừa. Không còn thấy thiếu, cũng không cần thêm. Chỉ thấy mình đang ở đúng chỗ, đúng lúc, với một cái buông vừa đủ để lòng được yên.

Ban Quản Lý Chợ Lạc Xoong kể lể